آغاز سال نو میلادی و برگزاری مراسم کریسمس در بیشتر نقاط دنیا مرسوم است. شاید همیشه کریسمس و حال و هوای آن را در عکسها و فیلمهای کشورهای خارجی دیده باشید، اما در این مقاله قصد معرفی منطقهای ارمنی نشین از تهران بزرگ را داریم که در آنجا حال و هوای کریسمس و خریدهای سال نوی میلادی جریان دارد. از میان محله های ارامنه تهران، محله های مجیدیه، آرارات، خیابان میرزای شیرازی و کریم خان از شاخص ترین ها هستند. در آستانه سال نوی میلادی و کریسمس در این محله ها جشنواره رنگ و نور و عطر خوراکی های جذاب برپاست. خیابان میرزای شیرازی نیز به دلیل نزدیکی به یکی از معروفترین کلیساهای تهران یعنی کلیسای سرکیس، به یکی از اصلی ترین مناطق زندگی ارامنه تبدیل شده است.
محله سنایی، خیابان میرزای شیرازی که به محل خرید و فروش اسباب بازی معروف است و عمده شهرت این خیابان به فروشگاههای متعدد عروسکفروشی آن است، در ماه دسامبر بازار زیبای کریسمس میشود. در روزهای آغازین زمستان و آن موقع که اولین دانههای برف مهمان خیابانهای شهراست، خیابان میرزای شیرازی روزهای شلوغی را به خود میبیند. این خیابان به دلیل حضور تعداد زیادی هموطن ارمنی تبدیل به بازار کریسمس شده است. ویترین مغازههای خیابان میرزای شیرازی در کریسمس پر میشود از عروسکهای بزرگ بابانوئل با ریش سفید و لباسهای زنگوله دار قرمز، کاجهای تزئئین شده با ستاره و گویهای رنگی قرمز که در پیادهروها قرار دارند و بازار خرید شکلات و شیرینی نیز بسیار داغ است.
بازار کریسمس این خیابان در سالهای گذشته به یک جاذبه گردشگری مرکز تهران تبدیل شده است. دیگر فقط مسیحیهای این خیابان و محلههای اطراف برای خرید به آنجا نمی آیند بلکه با آغاز زمستان فرصت مناسبی برای گشت و گذار همه خانواده های تهرانی است.همانطور که گفتیم این خیابان بورس اسباببازی در تهران است. تقریبا از وسط این خیابان به بالا، یعنی از اطراف پمپ بنزین میرزای شیرازی تا خیابان مطهری، اکثر مغازههای کنار خیابان، اسباببازی فروشی هستند. تنوع فروشگاههای اسباببازی این خیابان مورد علاقه خانوادهها است. تقریبا تمام آنچه بچهها برای بازی نیاز دارند در بورس اسباببازی این خیابان پیدا میشود.
در این محله تهران بیشتر مسیحیان و ارامنهای زندگی میکنند. اقلیتهای مسیحی ساکن محله سنایی، همپای مسیحیان جهان، ایام کریسمس را جشن میگیرند. کلیسای انجیلی ارامنه در خیابان میرزای شیرازی، کوچه ارفع واقع شده و مخصوص پیروان مذهب پروتستانیسم است. این کلیسا نیز در ایام کریسمس برای ارامنه برنامههای ویژهای دارد. کلیسای سرکیس مقدس، کلیسای پولس و مدرسه ارامنه ارس از جمله مکانهایی است که ارمنیهای ساکن این منطقه رفتوآمد زیادی به آنجا دارند و میزبان دیگر ارمنیهای تهران هستند.
حال و هوای محله سنایی و خیابان میرزای شیرازی آن در ایام کریسمس بسیار دیدنی و لذت بخش است. فروشگاه ها و کافههای پر زرق و برق، بابانوئل و درخت کریسمس، ریسه چراغ های رنگی، جعبه های کادویی لوکس، شیرینی ها و شکلات ها و کوکی های خوشگل و خوشمزه، عروسک های گوزن و بوی مطبوع انواع قهوه و کیک که در خیابان هوش از سرتان می برد و آغاز سال نو را مژده می دهند. فروشندگان ارمنی می گویند که نه تنها مسحیان، بلکه مسلمانان و سایر شهروندان هم در این روزها بیشتر خرید می کنند.
علاوه بر مغازههای فروش ملزومات کریسمس این محله، یک ساندویچ فروشی و قنادی قدیمی اما معروف دارد که که نام آنها قنادی طلایی و ساندویچ طلایی است. بیشتر کارکنان قنادی و ساندویچ طلایی نیز ارمنی هستند. ساندویچ طلایی از سال ۱۳۴۲ در این محله حضور داشته و هنوز هم چراغش روشن است. اگر هوس میل کردن یک ساندویچ با طعم و حال و هوای قدیم را کردید، حتما ساندویچ طلایی را در نظر داشته باشید.
از نظر جغرافیایی محله سنایی و خیابان میرزای شیرازی بخشی از محله قدیمی بهجت آباد تهران است. محلهای که تا قبل از سال ۱۳۰۰ به عنوان قریهای خوش آب و هوا برای ییلاق نشینان تهرانی به حساب میآمد. این محله به دست میرزایوسف مستوفیالممالک آشتیانی صدراعظم وقت ایران بنیان گذاشته شد. نام این محله از نام دختر میرزایوسف بنام بهجت که همسر جلالالدوله پسر مسعودمیرزا ظلالسلطان است الهام گرفته شده است. بعدها نام این محله به محله سنایی تغییر یافت. خیابان میرزای شیرازی که نام پیشین آن نیز خیابان نادرشاه بوده در مرکز شهر تهران قرار دارد و به خیابانهای کریم خان در جنوب و شهید مطهری در شمال منتهی میشود.
یکی دیگر از مهمترین مکاهنهای این خیابان مرکز موسیقی بتهوون است که قدیمیترین فروشگاه موسیقی در ایران بشمار میرود. این فروشگاه در میانه خیابان میرزای شیرازی قرار دارد. مرکز موسیقی بتهوون سال ۱۳۳۲ با نام صفحهفروشی بتهوون توسط فردی بنام کریم چمن آرا و برادرانش افتتاح شد و تا سالها بهعنوان مهمترین مرکز توزیع محصولات فرهنگی مرتبط با موسیقی شناخته میشد. این مرکز هم اکنون به خانه موزه تبدیل شده، علاوه بر فروش آلبومهای موسیقی و محصولات فرهنگی، کافه و گلخانه نیز دارد و مرکزی برای خرید بلیط انواع کنسرت هاست. خیابان میرزای شیرازی یکی از مراکز مهم زندگی ارامنه تهران است و علاوه بر سکونت آنها در این محله، برخی از فروشگاههای این خیابان توسط ارامنه مدیریت میشوند. پردیس سینمایی آزادی، اولین پردیس سینمایی تهران که بعد از سالها تجهیز شد و حالا در اختیار مخاطبین سینما است و نشر چشمه که یکی از معتبرترین انتشارات ایران است نیز در خیابان میرزای شیرازی قرار دارد.
آراستن درخت کریسمس در این خیابان یکی از کارهایی است که هر سال در تدارک سال نو میلادی اتفاق میافتاد. با این که در گذشته اغلب مردم کاج طبیعی خریداری می کردند، اما اکنون با توجه به مطرح شدن بحث های محیط زیستی و اهمیت احترام به طبیعت، کاج های مصنوعی جای کاج های طبیعی را گرفته اند.در تهران وبعضی از شهرهای مختلف ایران که انواع اقلیتهای مذهبی همچون ارامنه و مسیحیان زندگی میکنند، می توان در آستانه سال نوی میلادی تجربه ای متفاوت از صلح و همزیستی میان فرهنگ ها و ادیان را مشاهده کرد. لبخند هایی که بدون در نظر داشتن اعتقادات به هم هدیه داده میشود و فضایی پر از احساس شادی و نور و رنگ، هر سال در زمستان دلگرمتر مان خواهد کرد.